Chiều 21/11/2025, phòng học trường THPT Chuyên Chu Văn An trở nên sôi nổi hơn thường lệ khi học sinh hai khối 10 Toán và 11 Toán có cơ hội tham dự một buổi học đặc biệt cùng PGS.TS Nguyễn Cát Vân, giảng viên Toán học đang nghiên cứu và giảng dạy tại Hoa Kỳ. Chương trình được tổ chức với sự phối hợp của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM) và trường THPT Chuyên Chu Văn An, mở ra một trải nghiệm hiếm có đối với học sinh chuyên Toán của nhà trường.
Từ những phút đầu tiên, sự xuất hiện của cô Cát Vân đã tạo nên sự bất ngờ và thích thú khi cô chia sẻ hành trình học tập của mình. Ít ai nghĩ rằng một nhà nghiên cứu Toán ở Mỹ lại từng là học sinh chuyên Văn tại THPT Chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM). Bước ngoặt sang Mỹ định cư từ năm 15 tuổi khiến cô phải bắt đầu lại gần như từ đầu, nhưng chính những xa lạ ấy lại đưa cô đến với phát hiện rằng Toán học là một ngôn ngữ chung, thứ ngôn ngữ không cần phiên dịch để con người ở mọi nơi có thể hiểu và kết nối.
Không khí của buổi học dần trở nên hào hứng khi cô hướng dẫn học sinh gấp một tam giác đều bằng giấy. Những bước gấp tưởng chừng đơn giản lại mở ra một cánh cửa dẫn đến hệ thống kiến thức mới: từ mô hình tam giác đều, các phép dời hình, những hoán vị π, τ, e của ba đỉnh, cho đến chu trình và ma trận. Những nội dung thường được xem là trừu tượng và khó hình dung nay hiện ra rõ ràng qua từng thao tác trực quan mà học sinh tự thực hiện, tạo nên cảm giác khám phá đầy thú vị.
Trong suốt giờ học, cả lớp không chỉ tiếp nhận kiến thức mà còn được khơi gợi khả năng tự suy nghĩ, tự tìm mối liên hệ giữa các cấu trúc toán học. Những con số, các ký hiệu và phép toán vốn quen thuộc bỗng trở nên gần gũi hơn khi được đặt trong những tình huống cụ thể. Không khí thảo luận diễn ra nhẹ nhàng nhưng sôi nổi, khiến thời gian trôi qua nhanh đến nỗi nhiều học sinh cảm nhận buổi học “như một chuyến tàu tốc hành”.
Khi câu chuyện học thuật tạm khép lại, học sinh lại tiếp tục bị cuốn hút bởi những chia sẻ về hành trình học tập và môi trường giáo dục tại Mỹ. Cô kể về sự cởi mở của nền giáo dục mà mỗi cá nhân đều được khuyến khích bộc lộ năng lực, theo đuổi đam mê và kể câu chuyện thật của chính mình. Những thông tin cụ thể về quy trình xét tuyển đại học, vai trò của bài luận cá nhân và giá trị của trải nghiệm thật giúp học sinh hình dung rõ ràng hơn con đường phía trước nếu lựa chọn du học hay theo đuổi nghiên cứu.
Từ câu chuyện của cô, nhiều em nhận ra rằng những giới hạn đôi khi chỉ là cảm giác do mình tự đặt ra. Việc dám bước ra khỏi vùng an toàn, kiên trì theo đuổi điều mình yêu thích và sẵn sàng học tập trong môi trường mới có thể đưa mỗi người đến những nơi không ngờ tới. Sự chuyển mình từ một học sinh chuyên Văn sang nhà nghiên cứu Toán của cô trở thành minh chứng sống động cho điều ấy.
Khi buổi học khép lại, cảm hứng mà cô mang đến vẫn còn lưu lại rất lâu trong từng học sinh. Các em mang theo không chỉ kiến thức, mà còn là một góc nhìn mới về việc học Toán và cả về chính mình. Dường như giữa những tam giác giấy, các phép hoán vị và câu chuyện đi học xa xứ, các em tìm thấy niềm tin vào khả năng của bản thân và sự háo hức với con đường học tập phía trước.
Buổi học cùng PGS.TS Nguyễn Cát Vân trở thành một dấu ấn đẹp trong chuỗi hoạt động hợp tác giữa VIASM và trường THPT Chuyên Chu Văn An, đồng thời nhắc nhớ rằng tri thức luôn trở nên ý nghĩa hơn khi được chia sẻ bằng tâm huyết và cảm hứng.
